Tworzymy domowe studio muzyczne cz2. Podstawowe oprogramowanie.

W kolejnej części artykułu poświęconego tworzeniu własnego, domowego studia nagrań chciałbym troszeczkę nadmienić o odpowiednich programach muzycznych i studyjnych.  W pierwszej części poznaliśmy niezbędny sprzęt  wykorzystywany w domowym studiu, a jego czołowym i centralnym elementem jest komputer.
Bez odpowiedniego potrzebnego do celów studyjnych oprogramowania komputer mimo tego że stanowi w domowym studio najważniejsze urządzenie jest po prostu bezużyteczny. To jak samochód bez silnika. Co z tego że dobrej klasy, skoro nie da się nim jeździć.
Na rynku dostępnych jest wiele lepszych i gorszych programów do  pracy z audio, dźwiękiem, do nagrywania i edycji dźwięku. Podobnie jak przy doborze sprzętu podstawowego jego dobór zależy przede wszystkim od możliwości finansowych, rodzaju pracy do której w studiu ów program będziemy wykorzystywać i możliwości komputera, jego parametrów, systemu operacyjnego itp. Należy na to zwrócić szczególna uwagę, by nie okazało się że zainwestowaliśmy w oprogramowanie które do możliwości naszego sprzętu nie może zostać wykorzystane.
Najważniejszym oprogramowaniem komputerowym jest program do wielośladowego nagrywania i obróbki dźwięku. Bardzo często spełniają one również rolę i funkcje sekwencerów MIDI. Umożliwia on nagrywanie i miksowanie wielu  ścieżek audio w tym samym czasie. Znacznie ułatwia to pracę i sprawia że jest ona bardziej efektywna i efektowna.  Łatwość odnajdywania konkretnych miejsc w nagraniu, ich edycję itd.  Dobre programy połączone z wydajnym i szybkim komputerem to ogromne możliwości pracy.
Kilka takich programów, najpopularniejszych i bardzo dobrych jeśli chodzi o funkcjonalność i jakość chciałbym tutaj opisać by ułatwić wybór w przyszłości.
 CUBASE SX 3- Bardzo dobre narzędzie do produkcji muzyki oraz doskonały sekwencer MIDI. Posiada wszystkie cechy które pozwalają zaliczyć ten program do czołówki profesjonalnych oprogramowań do produkcji audio i edycji dzwiękowej. Wyróżnia się naprawdę ogromnymi możliwościami jeśli chodzi o pracę studyjną w bardzo przystępnej cenie. Krótko cena nie do końca na równi z jakością bo uważam że program mógłby być o wiele droższy jeśli wziąć pod uwagę jego możliwości. Ale na szczęście tak nie jest a to duży plus.  Producentem programu jest firma Steinberg jeden z najlepszych producentów na świecie. Cena za wersje programu SX3 to ok. 2600zł. Jest też wersja SE nieco okrojona ale i tak na wiele pozwalająca więc która na początek spokojnie wystarczy za ok 550zł.




 LOGIC PRO STUDIO- Producent, firma APPLE której nie trzeba prezentować oferuje nam program który jest wszechstronnym programem do produkcji audio, w najnowszych wersjach, dostępny na platformę MacOS. Genialny program ale tutaj już niestety różnica w cenie. Za ten program należy zapłacić ok 4000zł ale uważam że warto odkładać troszeczkę dłużej i zainwestować dobrze.








DIGITAL PERFORMER- nieco tańszy program dostępny na platformę MacOS oferuje nam firma MOTU. Kosztuje ok 3900zł. Charakteryzuje się prostotą obsługi i bardzo czytelnym interfejsem. 






PRO TOOLS- Producent programu to firma DIGIDESIGN. Fantastyczne i bardzo popularne oprogramowanie. Jego prostsza wersja Pro Tools M-Powered w bardzo przystępnej cenie ok 1200zł, współpracująca z interfejsami M-Audio. ProTools stał się w ostatnich latach standardem w profesjonalnych studiach nagraniowych. Niestety nie każdego będzie stac na to by od razu w ten program zainwestować. Nie na darmo wspominam tutaj tańszą bardziej przystępną cenowo wersje M-Powered. Wyższe wersje programu wymagają dużych nakładów finansowych ale i ta jest sympatyczna do pracy.



SONAR 5- Cakewalk proponuje nam program Sonar 5 rozbudowany i bardzo uniwersalny, doskonały do pracy w domowym studio. Oprogramowanie dostępne dla Windows. Przystępna cena. Wersja Producer kosztuje ok 2300zł, natomiast wersja Studio Edition to koszt ok 1400zł.




Przy wyborze oprogramowania potrzebnego nam i odpowiedniego do naszego sprzętu czyli komputera będziemy nie rzadko kierować się ceną . Rozpiętość jest duża i możliwość wyboru również. Na szczęście jeśli chodzi o cenę i to dobra wiadomość dla każdego producenci prócz tych profesjonalnych wersji programów, rozbudowanych i drogich wypuszczają również na rynek tańsze, prostsze, dostępne dla użytkowników dopiero rozpoczynających piękna studyjną przygodę. Wersje te nie są wcale gorsze dlatego nie ma się czego obawiać a na początek, na obycie są naprawdę wystarczające. Posiadają może mnie zaawansowanych funkcji ale jakość nagrania nie jest absolutnie gorsza, a podstawowe opcje pozwalają na i tak dobrą pracę i efektywna z projektem. Z czasem mogą być również kompatybilne z wersjami lepszymi i mogą być rozszerzane do profesjonalnych poprzez upgrady za które oczywiście trzeba będzie dopłacić. To plus bo nie od razu trzeba inwestować w najdroższą wersje ProTools a z czasem uboższą wersję rozbudować do tej najlepszej w miarę rozwoju, zapotrzebowania w tworzeniu projektów i możliwości finansowych. 
Polecam lekturę a ten temat bardzo ciekawą i bogatą w informację. Fragmenty jednej z polecanych książek były inspiracją do stworzenia tego artykułu wraz z opisem programów.





CIEKAWE STRONY WWW:

Tu można pobrać darmowe pluginy audio
Strona dotycząca oprogramowania do produkcji audio, można z niej ściągać programy
Praktyczne info dotyczące najpopularniejszych programów i nie tylko



Tworzymy domowe studio muzyczne (cz.1)



Wielu marzy o karierze muzycznej, o tworzeniu muzyki w domowym zaciszu, w swoim studiu muzycznym, a przede wszystkim o swoim własnym studio. Wielu te marzenia odstawia na bok bo przecież sprzęt drogi, a studio o jakim marzę to nieosiągalny cel ze względu na koszty. Przecież nie od razu Rzym zbudowano jak głosi mądre przysłowie. Można mieć swoje wymarzone studio, miejsce kultu muzycznego, gdzie będę mógł realizować swoje muzyczne projekty za całkiem nie duże pieniądze. Oczywiście wszystko zależy od tego co tak naprawdę chcę tam robić? Jak wielkie projekty realizować?
Ale umówmy się, od czegoś trzeba zacząć. Małymi kroczkami ale do przodu. O tym właśnie w części pierwszej tego artykułu, czyli jak zacząć i co jest mi potrzebne...?
Tworzenie domowego studia muzycznego powinniśmy rozpocząć od konkretnego planu, co jest mi potrzebne do tego by zrealizować to początkowe minimum, czyli zastanowienie się nad tym jakie elementy powinny wchodzić w skład tego miejsca, nad odpowiednim skonfigurowaniem, żeby moja praca tam dawała mi satysfakcję i była efektywna. Pomyśleć o podstawowym i najważniejszym zapleczu sprzętowym, który posłuży konkretnemu zaplanowanemu rodzajowi zadań. Bo nie wszystkie urządzenia muszę mieć od razu żeby rozpocząć pracę. Zawsze z czasem, kiedy rozpocznę pracę lub zaplanuje bardziej rozbudowane działania mogę dokupić pozostałe urządzenia do tego potrzebne. Polecam lekture na ten temat, która i mi nakreśliła wiele wskazówek. Poradnik Wydawnictwa Amistad pt."Komputerowe studio muzyczne w domu".
   Głównym i podstawowym narzędziem pracy w naszym domowym studio jest komputer. Nie oznacza to że pozostałe nie będą nam potrzebne, ale to właśnie komputer będzie wyznaczał granicę tego co możemy osiągnąć.
W muzyce od jakości i funkcjonalności komputera zależy bardzo dużo, dlatego sprzęt który niektórzy z nas posiadają w domu albo może się nie nadać albo do pracy studyjnej trzeba go odpowiednio zmodyfikować, o czym jeszcze w dalszym ciągu przeczytamy. Jaki zatem komputer wybrać? Najlepszy na jaki możemy sobie pozwolić a nawet ciut lepszy. Nie musi to być sprzęt najlepszy i najnowszy ale weźmy pod uwagę to, że pozostałe potrzebne nam urządzenia i elementy będziemy dobierać pod kątem jego działania i możliwości. Odpowiednie oprogramowanie muzyczne, kartę dzwiękową itp.
Jaki system operacyjny zastosujemy to jest już nasza osobista sprawa. Według uznania i komfortu, oraz łatwości  pracy. MacOS to system nieco dominujący w muzyce komputerowej. Wiele znanych programów typu ProTools, czy Digital Performer było napisanych wyłącznie dla tej platformy, gdyż komputery Macintosh stały się główną marką w studiach na całym świecie. Zresztą nie bez powodu. Są bardziej stabilne i efektywne niż podobnej klasy komputery PC. Ale nie są idealne i mają swoje wady, a główną taką wadą jest cena oraz dostępność oprogramowania choć dzięki bogu kwestia oprogramowania ulega powoli zmianie na lepsze. Cena niestety wciąż nie każdemu przystępna. Ale coś za coś.
Windows również z powodzeniem zaczął konkurować z systemem Mac, a przede wszystkim jest bardziej przystępny cenowo. Oprogramowanie jest również łatwiej dostępne i nie rzadko tańsze. Obecnie więcej znanych i popularnych programów jest dostępnych dla tego systemu niż dla Mac-a. Ale to kwestia gustu i możliwości finansowych oraz niewątpliwie znajomości obsługi która pozwoli na najbardziej komfortową pracę.
Wybór przed którym również staniemy to w jaki komputer zainwestować.
Dominującym sprzętem są oczywiście komputery stacjonarne. Po pierwsze są znacznie tańsze, po drugie mają szybsze dyski w porównaniu z notebookami, których rozmiary są ograniczone. Po trzecie jest większy wybór interfejsów audio i innych częsci sprzętu który działał będzie z naszym komputerem. Można również znacznie łatwiej zmieniać konfigurację dodając nowe napędy, karty itp.
Komputer przenośny jak sama nazwa wskazuje jego zaletą jest przede wszystkim mobilność. Tyle na ten temat.
Pamięć RAM komputerów to jedna z najważniejszych rzeczy w naszym komputerze. Im większa tym lepsza. Trzeba o tym pamietać przy zakupie sprzętu.
Twardy dysk podobnie. im więcej tym lepiej. W studiu domowym służy nam i spełnia dwie funkcje. Pierwsza to oczywiście przechowywanie naszych danych, plików, folderów i aplikacji. Drugie zadanie twardego dysku to nagrywanie dzwięków. Przy wyborze tego sprzętu kierujemy się pojemnością i prędkością potrzebną temu urządzeniu przy nagrywaniu.
Monitor i karta graficzna nie mają dużego znaczenia jeśli chodzi o muzykę ale warto jest również dla komfortu pracy zainwestować w miarę dobry i przjrzysty sprzęt. Tym bardziej że pewnie będziemy spędzać przed ekranem sporo czasu.
Po skompletowaniu komputera kolejnym krokiem bedzie wybór odpowiedniego interfejsu- urządzenia do połączenia zewnętrznych urządzeń z naszym komputerowym centrum dowodzenia. Istnieje wiele typów w różnych przedziałach cenowych. W zależności od rodzaju pracy mamy do wyboru intefejsy audio i MIDI.
Audio służą do wymiany informacji audio między zewnętrznymi urządzeniami a komputerem. Podstawową sprawą przy doborze tego sprzętu jest kompatybilność sprzętu, czyli to żeby interfejs który nabywamy był obsługiwany przez nasz system operacyjny.
MIDI czyli w uproszczeniu język komunikacji miedzy urządzeniami muzycznymi. Większość nowoczesnych kart dzwiękowych posiada wbudowany interfejs MIDI. W przypadku gdy nie będziemy się zbytnio zajmować zaawansowaną produkcją MIDI karta z takim wbudowanym interfejsem będzie zupełnie wystarczająca.                                 
Przykładowy interfejs MIDI Firewire
  Niezwykle ważnym elementem naszego studia są monitory odsłuchowe, czyli kolumny głośnikowe, służące do odsłuchiwania nagrywanego lub edytowanego dźwięku. Monitorowanie tego co nagrywamy lub edytujemy ma kluczowe znaczenie na jakość i efekt końcowy danego projektu. Na rynku dostępnych jest mnóstwo modeli i jak zwykle dobrze by było mieć najlepsze, bo na sprzęcie zwykłym domowym lub na tanich tandetnych słuchawkach niestety ale nasza praca jest syzyfowa i bezsensowna.
Wybór na pewno nie będzie łatwy. Najlepiej jest zakupić takie monitory które jak najwierniej brzmią i oddają dzwięki .
Monitory dzielimy na dwie grupy, jako zestawy pasywne i aktywne. Czym się różnią? Pasywne to te które potrzebują osobnego wzmacniacza. Aktywne zaś mają wzmacniacz wbudowany w obudowę kolumny co znacznie ułatwia konfigurację studia domowego i pozwala zaoszczędzić miejsce pozbywając się dodatkowego urządzenia w postaci wzmacniacza, który jest niezbędny w przypadku zestawu pasywnego.
Jeśli chodzi o jakość jest oba zestawy są bardzo zbliżone i nie odbiegają znacząco jedne od drugich. Różnia się ceną, ponieważ za zestaw aktywny zapłacimy nieco drożej ale odpadają koszty zakupu dodatkowego wzmacniacza co jakby wyrównuje wartość cenową. Osobiście bardziej polecam zestaw aktywny. Łatwiejsza konfiguracja, oszczędność miejsca a przy tym posiadają one często filtry częstotliwości co ułatwia ich dostrojenie do środowiska odsłuchowego. Dobre jakościowo i przystępne cenowo są np monitory  ALESIS MK2 ACTIVE.
Warto zainwestować też w dobre słuchawki.
Kolejnym ważnym elementem wyposażenia domowego studia to różnego rodzaju sterowniki i kontrolery.
Za najbardziej popularne możemy uznać mysz i klawiaturę komputera. Ale to nie wszystko, choć właściwie przy tych dwóch moglibyśmy pozostać. W przypadku jednak intensywnej pracy  z MIDI a zwłaszcza z tzw wirtualnymi instrumentami warto nabyć odpowiedni kontroler MIDI. Najczęściej ma on postać klawiatury dokładnie takiej jak np pianino lub syntezator. Niektóre instrumenty klawiszowe elektroniczne mają wbudowane gniazdo służące do połączenia MIDI i możemy ich użyć jako taki właśnie sterownik. Klawiatura sterująca MIDI pozwala nam na sterowanie odpowiednimi programami komputerowymi.
Mikser audio to również sterownik dzięki któremu będziemy regulować barwę dzwięku, wysokie, niskie i średnie tony. Wiele kart muzycznych posiada wirtualne miksery audio. Warto jednak zaopatrzyć się w mikser który można dotknąć.

Podsumujmy.
Podstawowym urządzeniem bez którego się nie obejdziemy jest komputer z odpowiednim oprogramowaniem. Kolejnym to odpowiednio dobrany interfejs audio w zależności od liczby ścieżek jakie chcemy równocześnie nagrywać. Musi on posiadać odpowiednią liczbę wejść i wyjść audio. Kolejny ważny niezwykle element to dobre monitory odsłuchowe a także dobrej jakości słuchawki. Na pewno przyda się nam w pracy studyjnej kontroler MIDI czyli np klawiatura sterująca, chyba że nie planujemy zbyt intensywnej pracy z wirtualnymi instrumentami itp. No i mikser audio który tez jest przynajmniej dla mnie niezwykle ważnym w pracy urządzeniem. Chyba że wystarczy wam wirtualny dostępny z większością kart muzycznych.

Serdecznie polecam książkę, z której fragmenty pojawiły się też w tej publikacji.



PRZYDATNE STRONY:   
strona internetowa wydawcy magazynu Estrada i Studio
Wortal muzyczny, ciekawe artykuły oraz testy sprzętu
Strona po angielsku, oferuje podstawowe rady dotyczące kupoawnia sprzętu studyjnego

Warto zajrzeć na strony producentów. To niektóre z nich: 
www.digidesign.com
www.alesis.com
www.emu.com
www.roland.com
www.korg.com
www.mackie.com
www.yamaha.com
www.motu.com